Shakespeares Sonnetten
bewerkingen en variaties

Mephistopheles Epicureus

Albert Verwey, 1885

I

'Ik zie de mens, maar ik begrijp hem niet: –
Hij eet van 't leven al wat lekker smaakt,
En proeft van ál zijn passies: zijn mond raakt
Iedere vrucht, die iedre hand hem biedt.

Hij zoekt in dronkenschap een droom, die vliedt,
In 't leven, – tot hij, moede en koud, ontwaakt,
Naakt en gebroken: op zijn lippen smaakt
Des levens droesem bitter als verdriet.

En dan noemt hij de wijn, die vreugde geeft –
Zijn passie – zonde, en nuchterzijn zijn deugd,
Daar hij zich dwaas dronk in een mooie droom,

En in het leven schijn zocht, die niet leeft.
Hij vleit zich met de erinn'ring zijner vreugd,
Maar durft geen appel proeven zonder schroom.

II

'Ik drink mijn zonden op als rijpe wijn
Waar een kap'laan zich heim'lijk aan bedrinkt: –
Hij feest zijn oog aan 't glas, dat halfvol blinkt
Binnen de lichtkring van de lamp, wier schijn

Wemelt rondom en scheem'ring wordt in 't klein
Vertrek, waar vóor hem zich een heir verdringt
Van dromen, tot zijn hoofd halfdromend zinkt:
Hij prevelt stukjes van een vroom refrein:

Hij droomt zich Kardinaal of Paus, maar houdt
De grendel op de deur – zijn pausschap komt
Niet verder dan de drempel van zijn cel:

De andre dag treedt need'rig en devoot
De priester, die in 't oud gewaad zich kromt,
Voor 't altaar en hij leidt de ritus wèl...

III

'Mijn zonde is ijdelheid, die niemand weet,
Maar die ik niet lichtvaardig van mij stuur
Als een onnutte dienstknecht. 'k Denk, Natuur
Gaf mij geen slaaf, opdat 'k die buitensmeet.

Want soms, als ik genot begeer, dan treedt
Hij voor mij heen en weeft elk eenzaam uur
Vol pracht van ijd'le fantasie – en 'k tuur
Naar 't spel, waartoe 'k mijn zinnen overreed.

Dan zie 'k mijzelf alleen en ongedeerd
Der fantasieën vloed gelijk een zee
Beschrijden en geniet mijn godlijk-zijn: –

Maar als ik aanstonds langs de straten treê
Ken ik mijzelve van mijn ijd'le schijn,
Daar men toch kent met wie men veel verkeert.

IV

'Ik heb van al mijn deugden en gebreken
Slaven gemaakt, die voor mijn voeten knielen
En bieden elk hun kunst – mijn uren krielen
Van vreemde vreugden, die 'k niet uit kan spreken.

'k Heb nooit de rijke beelden uitgestreken,
Die van 't penseel van deez' mijn slaven vielen
En zondigden, – van wat in mensenzielen
Kan wonen is geen ding mijn ziel ontweken.

En weinig heb ik van die pracht genomen,
Dat ik den mensen toon, die naar mij vragen:
'k Maak hun een mythe van mijn zonde en dromen:

En als ik dood ben zullen vele dagen
Vreemde verhalen gaan, van mij gekomen,
En dit geslacht tot in hun graven plagen.'