De sonnetten van Shakespeare |
||
|
Franks homepage Nieuw op de site Contact Zoeken English 
Shakespeare: Voorwoord Bibliografie Tekstverantwoording Vertalingen Bewerkingen A Lover's Complaint De sonnetvorm Shakespeare-links Vertalers: Burgersdijk Albert Verwey J. Decroos Boutens Moulijn-Haitsma Mulier Jan Campert Hugo Claus Tijdgenoten: Edmund Spenser John Donne Statistieken/Privacy |
Vertalingen in druk - vertalingen online - nieuwe vertalers
In drukVan Shakespeares sonnetten bestaan helaas geen zeventiende-eeuwse vertalingen, zoals Constantijn Huygens' vertalingen van het werk van John Donne. De oudst bekende vertalingen dateren van 1859, de eerste integrale van 1879: de eerste versie van Burgersdijk.Sinds die tijd zijn er tot 1997 negen Nederlandse vertalingen van de hele cyclus gemaakt: een overzicht staat op de site van Cees Koster. Daarin ontbreekt alleen een vermelding van de sonnetten die zijn vertaald door Jan Campert. Na de tweede integrale vertaling van Burgersdijk uit 1888 ging het redelijk snel. Eerst bijna twee eeuwen niks, en dan binnen 60 jaar vijf nieuwe integrale vertalingen: van Decroos (1930), Verwey (1933), Messelaar (1958), Van Elden (1959) en Jan Jonk (1984). Jan Jonk maakte de eerste 'moderne' vertaling: in Nederlands zonder al te veel archaïsmen (dus geen 'ge' en 'gij'), en mede gebaseerd op de nieuwe interpretatieve inzichten van Stephen Booths monumentale teksteditie. Daarmee werd Jonks vertaling niet per se gezaghebbend. Dat komt mede doordat het sindsdien nóg sneller is gegaan met de aanwas van nieuwe vertalingen. Nog voor het eind van de eeuw verschenen er weer drie. Vertalingen die alle drie heel verschillend, en alle drie zeer de moeite waard zijn – drie ijkpunten voor iedere nieuwe Shakespeare-vertaler. De eerste was de vertaling van Peter Verstegen, in 1995 verschenen bij Van Oorschot. Behalve heel knappe vertalingen geeft Verstegen bij elk sonnet ook een prozaparafrase en een beknopt commentaar, om woordspelingen en betekenissen uit te leggen die in de vertaling noodgedwongen sneuvelen. Daarmee is dit wellicht de beste uitgave voor wie een goed begrip wil krijgen in de gelaagdheid van het origineel – afgezien van de vele Engelstalige uitgaven met nog veel uitgebreider commentaar, vermeld in mijn bibliografie. In 1997 verschenen twee heel verschillende en fraaie vertalingen van H.J. de Roy van Zuydewijn en Arie van der Krogt. Een interessante bespreking van een groot aantal van bovenstaande vertalingen is te vinden in een artikel van Ron Elshout, die ook uitgebreid aandacht besteedt aan de versie van Hugo Claus. Cees Koster geeft in zijn recensie een goede karakteristiek van de vertalingen van Van der Krogt en De Roy van Zuydewijn. Van die laatste hier ook de NRC-recensie (misschien alleen voor abonnees). En op Yord.nl staan besprekingen van De Roy van Zuydewijn en Van der Krogt – de een lovend, de andere naar mijn mening iets te negatief. Een gesprek met De Roy van Zuydewijn is te beluisteren op de site van de VPRO. Hij leest daarin zijn vertaling voor van sonnet 34. In 2006 verscheen bij de Belgische uitgeverij P een opvallende vertaling van 42 sonnetten door Guido de Bruyn. Klik hier voor mijn (misschien iets te zure) bespreking van die bundel. Daarnaast verscheen in 2006 een bloemlezing met 50 sonnetten plus wat poëtische fragmenten uit het toneelwerk, afkomstig uit verschillende vertalingen. Naast vertalingen van reeds genoemde vertalers zijn daarin sonnetvertalingen opgenomen van Paul Claes, Ernst van Altena en Ton Oosterhuis. Klik hier voor mijn bespreking van die bundel. Ook verscheen in 2006 in eigen beheer De liefdesgedichten van William Shakespeare, een vertaling van de sonnetten door Hans-Jurgen Schoenmakers. In eigen beheer uitgegeven vertalingen lijken steeds vaker te verschijnen, zeker in vergelijking met de vorige eeuw. In 2012 verscheen er weer één, ditmaal van de Zeeuwse Coenraedt van Meerenburgh. En in het coronajaar 2020 verschenen er opnieuw twee integrale vertalingen: ten eerste de (ook weer in eigen beheer uitgegeven) versie van Jules Grandgagnage, die er ook een uitgebreide website aan gewijd heeft. En ten tweede de bij uitgeverij Athenaeum verschenen en door de dichter-vertaler van een commentaar voorziene nieuwe, ditmaal integrale vertaling van Bas Belleman, die niet alleen enkele goede recensies kreeg, maar bovendien de Filter Vertaalprijs 2012. (Zijn eerdere versie van een selectie van de gedichten, in 2012 onder de titel Sonnetten voor de Donkere Dame verschenen bij Wereldbibliotheek, is niet meer in druk.) OnlineOp deze site staan de teksten van een aantal historische vertalingen: van Burgersdijk , Albert Verwey, J. Decroos en Moulijn-Haitsma Mulier.Een andere historische vertaling is elders online te vinden: de allereerste Nederlandse vertaling van enkele sonnetten, door A.S. Kok in 1859 gepubliceerd in een artikel over de sonnetten in De Gids. Verder is op internet al jarenlang de integrale vertaling uit 1984 door Jan Jonk beschikbaar. Jonk is de eerste vertaler sinds Burgersdijk die niet alleen de sonnetten, maar Shakespeares complete oeuvre heeft vertaald. De sonnetten zijn in hun geheel online te lezen. Zijn vertaling van de toneelstukken en de andere poëzie verschijnt in druk bij uitgeverij de Papieren Tijger. Het eerste deel, met de blijspelen, is in 2008 verschenen. Je kunt Jan Jonk zelf over zijn vertaalstrategie horen vertellen in een aflevering van het radioprogramma Opium: online te beluisteren als RealAudio-stream, of te downloaden als mp3. Een van de origineelste moderne vertalers van de sonnetten, Arie van der Krogt, heeft enkele van zijn vertalingen op zijn site gezet . En hier een filmpje met een anderhalf uur durende lezing over de sonnetten die hij hield op de TU Delft. Ook van veel andere gepubliceerde vertalingen zijn online voorbeelden te vinden, zoals enkele van de vertalingen in vrij vers door Guido de Bruyn: sonnet 20, 21 en 76. Van W. van Elden staan sonnet 18 en 60 online op de site van zijn uitgeverij Athenaeum, en verder staan hier ook nog sonnet 29, 55 en 138. Van Peter Verstegen: sonnet 2, 18, 28, 71, 66, 81, 91, 105 en 121. Van de vaak prachtige vertalingen van De Roy van Zuydewijn zijn online helaas minder voorbeelden te vinden: sonnet 65, 73 en 107, plus een pagina waar hij zijn vertaling van sonnet 34 voorleest. Zie verder de afzonderlijke sonnetten. Vooral sonnet 18 is rijk bedeeld met verschillende vertalingen. En dan zijn er nog enkele curiosa: vertalingen in streektalen. Nieuwe vertalersBij de afzonderlijke sonnetten heb ik links geplaatst naar alle mij bekende vertalingen op internet. Zie bijvoorbeeld de Twentse vertaling van Sonnet 27 of de op een weblog verschenen vertaling van Sonnet 128. Zo moet elke pagina met een sonnet op deze site een knooppunt van vertalingen worden: zoveel mogelijk links naar zoveel mogelijk verschillende vertalingen. Laat iedereen ook zoveel mogelijk (links naar) nieuwe vertalingen mailen!Verder wil ik hier nieuwe vertalingen online zetten. Soms waag ik zelf mijn hand aan een sonnet. Daarnaast komen er steeds weer nieuwe vertalingen van sitebezoekers. Momenteel staan hier vertalingen van de volgende vertalers (klik op hun naam om ze te mailen): : sonnet 130 : 129 : 18, 20, 54 Willem van der Vegt: alle sonnetten. Klik hier voor zijn eigen site. : sonnet 20, 34, 43, 60, 87, 90, 109, 110, 129, 132, 147, 148, 151 Erik Honders: sonnet 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 121, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 145, 148, 151, 152 Frank Lekens: sonnet 12, 18, 29, 60, 66, 81, 105, 116, 129, 148 |
Sonnet 1 Sonnet 2 Sonnet 3 Sonnet 4 Sonnet 5 Sonnet 6 Sonnet 7 Sonnet 8 Sonnet 9 Sonnet 10 Sonnet 11 Sonnet 12 Sonnet 13 Sonnet 14 Sonnet 15 Sonnet 16 Sonnet 17 Sonnet 18 Sonnet 19 Sonnet 20 Sonnet 21 Sonnet 22 Sonnet 23 Sonnet 24 Sonnet 25 Sonnet 26 Sonnet 27 Sonnet 28 Sonnet 29 Sonnet 30 Sonnet 31 Sonnet 32 Sonnet 33 Sonnet 34 Sonnet 35 Sonnet 36 Sonnet 37 Sonnet 38 Sonnet 39 Sonnet 40 Sonnet 41 Sonnet 42 Sonnet 43 Sonnet 44 Sonnet 45 Sonnet 46 Sonnet 47 Sonnet 48 Sonnet 49 Sonnet 50 Sonnet 51 Sonnet 52 Sonnet 53 Sonnet 54 Sonnet 55 Sonnet 56 sonnet 57 Sonnet 58 Sonnet 59 Sonnet 60 Sonnet 61 Sonnet 62 Sonnet 63 Sonnet 64 Sonnet 65 Sonnet 66 Sonnet 67 Sonnet 68 Sonnet 69 Sonnet 70 Sonnet 71 Sonnet 72 Sonnet 73 Sonnet 74 Sonnet 75 Sonnet 76 Sonnet 77 Sonnet 78 Sonnet 79 Sonnet 80 sonnet 81 Sonnet 82 Sonnet 83 Sonnet 84 Sonnet 85 Sonnet 86 Sonnet 87 Sonnet 88 Sonnet 89 Sonnet 90 Sonnet 91 Sonnet 92 Sonnet 93 Sonnet 94 Sonnet 95 Sonnet 96 Sonnet 97 Sonnet 98 Sonnet 99 Sonnet 100 Sonnet 101 Sonnet 102 Sonnet 103 Sonnet 104 Sonnet 105 Sonnet 106 Sonnet 107 Sonnet 108 Sonnet 109 Sonnet 110 Sonnet 111 Sonnet 112 Sonnet 113 Sonnet 114 Sonnet 115 Sonnet 116 Sonnet 117 Sonnet 118 Sonnet 119 Sonnet 120 Sonnet 121 Sonnet 122 Sonnet 123 Sonnet 124 Sonnet 125 Sonnet 126 Sonnet 127 Sonnet 128 Sonnet 129 Sonnet 130 Sonnet 131 Sonnet 132 Sonnet 133 Sonnet 134 Sonnet 135 Sonnet 136 Sonnet 137 Sonnet 138 Sonnet 139 Sonnet 140 Sonnet 141 Sonnet 142 Sonnet 143 Sonnet 144 Sonnet 145 Sonnet 146 Sonnet 147 sonnet 148 Sonnet 149 Sonnet 150 Sonnet 151 Sonnet 152 Sonnet 153 Sonnet 154 |
|
© Auteursrechten worden uitdrukkelijk voorbehouden. Citeren mag, mits met bronvermelding, maar voor alle andere vormen van commercieel en niet-commercieel hergebruik dient schriftelijk toestemming te worden gevraagd aan de betreffende auteur(s).
|
||