De sonnetten van Shakespeare |
||
|
Franks homepage Nieuw op de site Contact Zoeken English 
Shakespeare: Voorwoord Bibliografie Tekstverantwoording Vertalingen Bewerkingen A Lover's Complaint De sonnetvorm Shakespeare-links Vertalers: Burgersdijk Albert Verwey J. Decroos Boutens Moulijn-Haitsma Mulier Jan Campert Hugo Claus Tijdgenoten: Edmund Spenser John Donne Statistieken/Privacy |
BibliografieModerne edities van de sonnettenDit is bij lange na geen uitputtend overzicht van alle beschikbare edities van de sonnetten. Het is slechts een lijstje van de Engelstalige edities die ik zelf op de plank heb staan. Ten bate van plagiaatjagers. Ik wil mijn teksten op deze site niet overladen met voetnoten; maar in de commentaren zal weinig origineels te vinden zijn. De meeste van mijn opmerkingen zullen te herleiden zijn tot een of meer van de volgende boeken:Ten eerste twee edities van de verzamelde werken:
Afzonderlijke edities van de sonnetten (in volgorde van publicatie): Het prettige van deze editie is: a) dat hij zo makkelijk in een jaszak past, en b) dat hij de tekst van de sonnetten bevat in de oorspronkelijke spelling, dus niet gemoderniseerd en praktisch zonder wijzigingen. Het nadeel is dat de verklarende noten uiterst summier zijn, en soms ook ronduit irritant. Vooral de omzichtige manier waarop Seymour-Smith het 'heikele onderwerp' van de 'vermeende homoseksualiteit' bespreekt, is niet meer van deze tijd.
Deze Penguin-editie is een handige pocket, en Kerrigans voetnoten zijn heel goed. Soms heeft hij ineens een bijzonder geïnspireerd commentaar, en een andere keer is hij wel erg kort door de bocht, of lijkt hij moedwillig blind voor betekenislagen die (volgens mij) toch echt aanwezig zijn. Kerrigans editie was de eerste die A Lover's Complaint weer met de sonnetten bundelde, zoals in de oorspronkelijke uitgave van 1609 ook het geval was. A Lover's Complaint is een beetje een stiefkind van de Shakespeare-kritiek. Kerrigan legt in zijn inleiding uit dat je het in literair-historisch opzicht eigenlijk niet los kunt zien van de sonnetten – en vice versa. Inhoudelijk is de band tussen de sonnetten en het langere gedicht niet altijd even sterk. Maar in de jaren tachtig hebben academici overtuigend betoogd dat er destijds een korte rage heeft bestaan om gedichtenbundels uit te brengen die bestonden uit een reeks sonnetten, gevolgd door een kort intermezzo van lichtere, onbeduidende korte gedichtjes, afgesloten met een langer gedicht. Tot dat genre behoort ook de bundel van Shakespeare, waarin de laatste twee sonnetten (twee onbenullige sonnetjes op eenzelfde thema, die tegenwoordig weinig waardering genieten) de brugfunctie vervullen, en A Lover's Complaint dus niet een willekeurig bijgevoegd lang gedicht is, maar het sluitstuk van een bundel, in een destijds als zodanig herkenbaar genre.
In 2006 is een nieuwe druk van deze editie verschenen waarin de inleiding van dichter Anthony Hecht is vervangen door een inleiding van Stephen Orgel. Deze nieuwe inleiding is iets academischer van toon. Hecht schreef een wat persoonlijker en idiosyncratischer essay over de thematiek van de sonnetten. Orgel zet netjes alle bekende feiten over de publicatiegeschiedenis van de sonnetten op een rijtje. Maar hij schrijft ook interessante paragrafen over onder meer de tekstbezorging en homoseksualiteit in de sonnetten (hij beweert dat innige mannenvriendschappen, vooral tussen kunstenaars en hun beschermheren, in Shakespeares tijd gewoongoed waren, en geen aanleiding gaven tot schandalen). Een voorproefje van Orgels inleiding is online te lezen in deze bespreking van een aantal andere recente edities. Delen van deze bespreking zijn bijna letterlijk in de inleiding terug te vinden. De inleiding biedt een lichtelijk feministisch perspectief dat verfrissend 'anders' is. Ik heb nog niet de annotaties van alle gedichten gelezen. Ze lijken me van het gebruikelijke soort: gedegen en heel geleerd. En zoals bij de meeste edities van de sonnetten: soms een beetje saai, soms ineens verrassend en origineel. Soms ook irritant. De edities van Blakemore Evans en Kerrigan spreken me meer aan, maar dat kan ook aan de typografie liggen. Wel handig is dat de annotatie van elk sonnet telkens op de tegenoverliggende pagina staat, zodat je niet heen en weer hoeft te bladeren. Net als bij Kerrigan worden de sonnetten hier gevolgd door A Lover's Complaint. Duncan-Jones is een van de academici die overtuigend heeft aangetoond waarom dat gedicht eigenlijk bij de sonnetten hoort. Hier kun je Duncan-Jones sonnet 87 zien voorlezen. Net als Booth geeft Vendler van elk sonnet een facsimile-weergave van de oorspronkelijke uitgave, met daaronder een versie van het sonnet in moderne spelling. Maar eigenlijk is dit niet zozeer een editie van de sonnetten, als een bundel gedichtanalyses. Vendler geeft bijvoorbeeld geen uitgebreide voetnoten met woordverklaringen. In plaats daarvan schrijft ze 154 essays, één over elk sonnet. Die essays zijn fascinerend. Vendler gaat vooral diep in op de structuur van het gedicht. Het is geen boek om achter elkaar uit te lezen. Eerder om er af en toe in te duiken als je je eens in een specifiek sonnet wilt verdiepen, of als je denkt: nu ken ik dit sonnet wel, het is afgezaagd, er valt niets nieuws meer over te zeggen. Dan biedt Vendler altijd weer nieuwe, verrassende en verrijkende inzichten. Om een indruk te krijgen van haar manier van analyseren: hier staan de hoofdstukken over Sonnet 1 en Sonnet 30 online. (Het eerste hoofdstuk staat ook hier.) Recensies van dit boek staan onder meer hier en (bijzonder uitgebreid) hier. Heel goede en uitgebreide inleiding, gedegen en deskundige annotaties, die net als bij Duncan-Jones op de tegenoverliggende pagina bij elk afzonderlijk sonnet staan. Heel prettige typografie. Bovendien bevat deze uitgave niet alleen de sonnetten, maar ook alle andere poëzie van Shakespeare, zodat hij een vollediger beeld geeft van Shakespeare de dichter (tegenover de toneelschrijver). Hier staat een uitgebreid essay van Shakespeare-kenner Stephen Orgel over de sonnetten, waarin hij op het eind heel kort de edities van Booth, Vendler, Kerrigan en Burrow bespreekt. Ook online zijn tal van 'edities' van de sonnetten te vinden. Een overzicht van online-edities en andere Shakespeare-gerelateerde sites staat op de pagina met Shakespeare-links. Voor de teksten van de sonnetten op deze site heb ik een aparte tekstverantwoording. Vertalingen van de sonnettenEen overzicht van de beschikbare Nederlandse vertalingen van de sonnetten staat hier online. Dat overzicht is niet meer helemaal up-to-date. Later verschenen vertalingen staan hier vermeld.Secundaire literatuurWie wat meer over Shakespeare en de sonnetten wil lezen, kan ik ook nog de volgende boeken aanraden:
Bate laat ook heel overtuigend zien dat het weinig zin heeft te speculeren over de eventuele autiografische achtergrond en identiteit van de personages in de sonnetten. Dat doet hij door zelf een nieuwe theorie te ontwikkelen, en te demonstreren hoe makkelijk het is je dan te laten meeslepen door de gedachte dat je de 'sleutel' hebt gevonden die het hele bouwwerk kan ontsluiten – alsof de sonnetten een puzzel zijn die moet worden opgelost.
|
Moderne edities Vertalingen Secundaire literatuur Sonnet 1 Sonnet 2 Sonnet 3 Sonnet 4 Sonnet 5 Sonnet 6 Sonnet 7 Sonnet 8 Sonnet 9 Sonnet 10 Sonnet 11 Sonnet 12 Sonnet 13 Sonnet 14 Sonnet 15 Sonnet 16 Sonnet 17 Sonnet 18 Sonnet 19 Sonnet 20 Sonnet 21 Sonnet 22 Sonnet 23 Sonnet 24 Sonnet 25 Sonnet 26 Sonnet 27 Sonnet 28 Sonnet 29 Sonnet 30 Sonnet 31 Sonnet 32 Sonnet 33 Sonnet 34 Sonnet 35 Sonnet 36 Sonnet 37 Sonnet 38 Sonnet 39 Sonnet 40 Sonnet 41 Sonnet 42 Sonnet 43 Sonnet 44 Sonnet 45 Sonnet 46 Sonnet 47 Sonnet 48 Sonnet 49 Sonnet 50 Sonnet 51 Sonnet 52 Sonnet 53 Sonnet 54 Sonnet 55 Sonnet 56 sonnet 57 Sonnet 58 Sonnet 59 Sonnet 60 Sonnet 61 Sonnet 62 Sonnet 63 Sonnet 64 Sonnet 65 Sonnet 66 Sonnet 67 Sonnet 68 Sonnet 69 Sonnet 70 Sonnet 71 Sonnet 72 Sonnet 73 Sonnet 74 Sonnet 75 Sonnet 76 Sonnet 77 Sonnet 78 Sonnet 79 Sonnet 80 sonnet 81 Sonnet 82 Sonnet 83 Sonnet 84 Sonnet 85 Sonnet 86 Sonnet 87 Sonnet 88 Sonnet 89 Sonnet 90 Sonnet 91 Sonnet 92 Sonnet 93 Sonnet 94 Sonnet 95 Sonnet 96 Sonnet 97 Sonnet 98 Sonnet 99 Sonnet 100 Sonnet 101 Sonnet 102 Sonnet 103 Sonnet 104 Sonnet 105 Sonnet 106 Sonnet 107 Sonnet 108 Sonnet 109 Sonnet 110 Sonnet 111 Sonnet 112 Sonnet 113 Sonnet 114 Sonnet 115 Sonnet 116 Sonnet 117 Sonnet 118 Sonnet 119 Sonnet 120 Sonnet 121 Sonnet 122 Sonnet 123 Sonnet 124 Sonnet 125 Sonnet 126 Sonnet 127 Sonnet 128 Sonnet 129 Sonnet 130 Sonnet 131 Sonnet 132 Sonnet 133 Sonnet 134 Sonnet 135 Sonnet 136 Sonnet 137 Sonnet 138 Sonnet 139 Sonnet 140 Sonnet 141 Sonnet 142 Sonnet 143 Sonnet 144 Sonnet 145 Sonnet 146 Sonnet 147 sonnet 148 Sonnet 149 Sonnet 150 Sonnet 151 Sonnet 152 Sonnet 153 Sonnet 154 |
|
© Auteursrechten worden uitdrukkelijk voorbehouden. Citeren mag, mits met bronvermelding, maar voor alle andere vormen van commercieel en niet-commercieel hergebruik dient schriftelijk toestemming te worden gevraagd aan de betreffende auteur(s).
|
||