De sonnetten van Shakespeare

Informatieve pagina's

Andere definities van het sonnet vind je online op Wikipedia, in het Letterkundig lexicon voor de neerlandistiek en in het woordenboek bij de serie close-readings van klassieke gedichten op Meander. Verder is er een site van Nederlandse fans van het sonnet.

De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren heeft interessante links over het sonnet bij elkaar gezet op één pagina.
Een uitgebreide Engelstalige site van sonnetliefhebbers is Sonnet Central.

Op DBNL staat ook een interessant artikel van Gert de Jager over het sonnet bij de Tachtigers. Daarin wordt onder meer aangestipt hoe het sonnet, als ultieme vorm van ik-lyriek, verbonden is met de geboorte van het moderne zelfbewustzijn.

Kritiek: sonnetten over sonnetten

De populariteit van de sonnetvorm leidt natuurlijk ook tot kritiek. Die is het leukst als hij in dichtvorm wordt geuit. Zo moest Nicolaas Beets niet veel van het sonnet hebben.
Twee 'metasonnetten' van J.L.L. Ten Kate en Drs. P staan hier. En bij dit werkstuk van een scholier over sonnetten staan nog meer 'sonnetten over sonnetten', waarin Drs. P op geestige wijze in de praktijk uitlegt én demonstreert hoe een sonnet in elkaar zit.
Beroemd is ook Luceberts afrekening met het sonnet – waar Komrij een stukje over schreef.

Voorbeelden van sonnetten

Het sonnet is beroemd geworden dankzij Petrarca en Dante. Een negentiende-eeuwse vertaling van een aantal van Dantes sonnetten staat op de site van Cees Koster.

Frans van Dooren heeft mooie vertalingen van het werk van Dante, Petrarca en Michelangelo en hun tijdgenoten gepubliceerd. Een aantal daarvan staat nu online: onder meer een complete vertaling van de sonnettenreeks 'De maanden' van de dertiende-eeuwse Italiaan Folgore da San Gimignano, en de reactie op die reeks door zijn tijdgenoot Cenne da la Chittara. Er staan ook een aantal sonnetten van Van Dooren zelf, in Brabants dialect.

Nederlandse dichters die veel sonnetten schreven, zijn Martinus Nijhoff en Gerrit Achterberg.

De laatste jaren grijpt Gerrit Komrij vaak terug op de sonnetvorm. Zie bijvoorbeeld zijn 52 Sonnetten bij het verglijden van de eeuw.

Maar de populairste Nederlandse vaandeldrager van het sonnet is Jean Pierre Rawie. Als je op zijn naam Googlet, kun je her en der heel wat van zijn sonnetten online vinden, bijvoorbeeld 'Advent'. Of 'Sterfbed', op de site van de VPRO. Op de site van de Koninklijke Bibliotheek staat meer informatie over Rawie. En hier staat een bespreking van zijn verzameld werk.

Overigens wordt er nu en dan ook een roman in sonnetvorm geschreven. Het beroemdste voorbeeld is Jewgeni Onegin van Poesjkin. Een recente Engelse vertaling daarvan staat hier online.

Poesjkins voorbeeld inspireerde Vikram Seth tot zijn eigen roman in sonnetten, The Golden Gate. Een paar delen daaruit staan hier online.
En sinds 2009 is ook de Nederlandse literatuur een prachtige roman in sonnetvorm rijker: Bittergarnituur van Arthur Wevers. Een aanrader, waarvan wat fragmenten online staan.