Shakespeares Sonnetten
in de vertaling van Burgersdijk

A Lover’s Complaint

EEN MINNEKLACHT.

Het gedicht A Lover’s Complaint, de klacht van een verleid en verlaten beminnend meisjen, zag het eerst in 1609 het licht; het werd achter de eerste uitgave der sonnetten gedrukt, zonder dat er op den titel, in de opdracht of ergens anders in het boek nader gewag van gemaakt is. Dat wij hier een echt gedicht van Shakespeare voor ons hebben, behoeft geen oogenblik betwijfeld te worden; de dichter is uit iederen regel te herkennen. Tracht men te beslissen, in welken tijd Shakespeare het geschreven heeft, dan moet men een bepaald antwoord schuldig blijven; de vorm der strofe is geheel dezelfde als van „Lucretia”; men mag uit de wijze, waarop het onderwerp opgevat en behandeld is, uit den kernachtigen, vaak gedrongen zinbouw, uit de overeenstemming tusschen gezegden in dit gedicht en in latere tooneelwerken vermoeden, dat het uit lateren tijd dagteekent en misschien verscheidene jaren na Lucretia geschreven is. Doch dit is nauwlijks meer dan een vermoeden te rekenen. Wie er zich een bepaald oordeel over wil vormen, is verplicht het oorspronkelijke te raadplegen, want de metrische vertaling, hoe nauwkeurig ze dit trachte te volgen, kan niet alles wedergeven. Zoo wordt bv. in de eerste strofe het herhalen der klacht met het woord reworded, „herwoordde” uitgedrukt, terwijl de „vlagen van schokkend wee” beschreven worden als sorrow’s wind and rain, zoodat de zuchten en tranen van het meisjen met wind en regen vergeleken worden; zoo heet „het puin van een schoon, dat bitter leed verwon”, van strofe 2, the carcass of a beauty spent and done. Doch moge hier en daar eene uitdrukking niet volledig vertolkt zijn, – de aangehaalde voorbeelden wijzen misschien juist de plaatsen aan, die het meest geleden hebben, – de vertaling spiegelt, naar ik hoop, het zinrijk geheel over ’t algemeen voldoende terug.

Het gedicht schijnt de aandacht niet bijzonder getrokken te hebben, wellicht omdat de weeklacht van een verleid meisjen, dat haar val bejammert, zoo meermalen in poëzie teruggegeven is. Toch is het zeer opmerkelijk na te gaan, hoe Shakespeare dit onderwerp op hoog dichterlijke wijze behandelt, en wel zonder dat hij door eene aandoenlijke geschiedenis tracht te boeien, maar alleen door het zieleleven en de smarten van het meisjen uit te drukken zijn doel wil bereiken. In de eerste 8 strofen schildert de dichter, die haar onopgemerkt gadeslaat, den toestand, zooals die uit hare handelingen blijkt; dan treedt een oude, deelnemende herder op, die haar het verhaal van de betoovering, door den verleider uitgeoefend, weet te ontlokken, strofe 9–25 ; zelve geeft zij eene proeve zijner gevaarlijke welsprekendheid, strofe 26–40, waarna zij, strofe 41–47, de uitwerking zijner valsche woorden en tranen beschrijft, maar, hoe zij haren val beschreie, de nog steeds voortdurende macht des verleiders erkent, die de boetelinge op nieuw in den arm der zonde zou kunnen voeren! Na zulk eene bekentenis kon de toespraak of raad des herders niets baten, en evenmin de tusschenkomst des dichters, die alzoo met den uitroep van het meisjen zijn gedicht besluit.

Ook hier doet Shakespeare ons zien, hoe hij in ieder zijner werken nieuwe karakters laat optreden, want in geen zijner tooneelstukken of andere gedichten komt een paar voor, dat op dit treurend meisjen en haar verleider gelijkt.

Aan het slot van strofe 16 heeft hij als het ware zijn eigen talent als dramatisch dichter treffend gekenschetst met de woorden:

He had the dialect and different skill,
Catching all passions in his craft of will.